अपूर्णांक

                         अपूर्णांक

अपूर्णांक आपणास दिलेल्या संख्येचे वा वस्तूचे भाग किती केले ते दर्शवते.

जसे  1
      ----=  एक वस्तू चार जणांना वाटणे. आठ भाग करणे.
       4

15
----   या अपूर्णांकात 15 हा अंश आहे व अंश हा छेदा(2) पेक्षा मोठा
 2
आहे. हा अंशाधिक अपूर्णांक आहे.
4
--- हा छेदाधिक अपूर्णांक आहे.
7
   2                                          6 × 3 + 2      20
6 --- हा पूर्णांकयुक्त अपूर्णांक आहे. ------------ =  ----- असा
   3                                                3            3
  अंशाधिक अपूर्णांक तयार होतो.
17
---- या अपूर्णांकाला पूर्णांकयुक्त अपूर्णांक करण्यासाठी 17 ला 3 ने
3
भागले असता 5 भागाकार येतो व 2 बाकी राहतात.
    2
5 ----- हा पूर्णांकयुक्त अपूर्णांक तयार होतो. पाच पूर्णांक दोन छेद
     3
तीन असे वाचतात.
समान छेद असणाऱ्या अपूर्णांकांची बेरीज / वजाबाकी करताना अंशांची बेरीज करून तोच छेद ठेवतात.
  3       5       3+5     8
---  +  ----- =  ----- = ----
2        2          2        2
विषमछेद अपूर्णांकांची बेरीज / वजाबाकी छेद समान करून उत्तर काढतात.
3       4      3×7       4×2      21          8          21 + 8      29
---  + ---- =  ------  + -----  = ------  +   ------ =   ---------- = ------
2       7        2×7     7×2      14         14           14          14
यापूर्णांकाच्या अंशास व छेदास शून्येत्तर संख्येने गुणल्यास अपूर्णांकाची
किंमत बदलत नाही. फक्त अंश व छेद त्या पटीत वाढतो व शून्येत्तर संख्येने
भागल्यास अपूर्णांकाचे संक्षिप्त रूप होते किंवा अपूर्णांक त्या पटीत लहान होतो.
अपूर्णांकांचा गुणाकार करताना अंशांचा गुणाकार व छेदांचा गुणाकार करतात. 
3      5      3×5       15
--- × ---- = ------- = -----
2     7       2×7       14
अपूर्णांकांचा भागाकार करताना पहिल्या अपूर्णांकास दुसऱ्या अपूर्णांकाच्या गुणकरव्यस्ताने गुणावे.
2      7     2      5      10
--- ÷ --- = --- × --- = -----
3      5     3      7       21